സൂക്ഷ്മ-ചെറുകിട വ്യവസായ രംഗത്ത് ഏറെ സാധ്യതയുള്ള ഒന്നാണ് ഭക്ഷ്യസംസ്കരണ മേഖല. കുറഞ്ഞ മുതൽമുടക്ക്, നല്ല വിപണി, കുറഞ്ഞ സാങ്കേതിക/പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങൾ, മികച്ച ലാഭവിഹിതം, കുറഞ്ഞ ക്രെഡിറ്റ് കച്ചവട സാധ്യത, വിദേശ വിപണിയിൽ പോലും ശോഭിക്കാൻ അവസരം, കുടുംബ ബിസിനസിനുള്ള സൗകര്യം അങ്ങനെ നിരവധി നേട്ടങ്ങളുണ്ട് ഭക്ഷ്യസംസ്കരണ ബിസിനസിന്. എഫ്.എസ്.എസ്.എ.ഐ., പായ്ക്കർ, ജി.എസ്.ടി. എന്നിവ തങ്ങളുടെ സംരംഭത്തിന് ബാധകമായ രീതിയിൽ എടുത്തിരിക്കണം എന്നാണ് നിയമം.
എഫ്.എസ്.എസ്.എ.ഐ.
ഭക്ഷ്യമേഖലയ്ക്കു വേണ്ട ലൈസൻസുകൾ സംബന്ധിച്ച് രാജ്യത്ത് ഒട്ടാകെ വ്യാപകമായ ഒരു നിയമമാണ് ഭക്ഷ്യസുരക്ഷാ നിലവാര നിയമം 2006. ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ആൻഡ് സ്റ്റാൻഡേർഡ് അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യ (എഫ്.എസ്.എസ്.എ.ഐ.) വഴിയാണ് ഈ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നത്. 2011 ഓഗസ്റ്റ് അഞ്ച് മുതൽ ഇതിന് പ്രാബല്യമുണ്ട്.
മനുഷ്യൻ ഭക്ഷിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏതൊരു ഭക്ഷ്യ ഉത്പന്നത്തിന്റെയും ഉത്പാദനം, സൂക്ഷിക്കൽ, വിപണനം, വിതരണം, കയറ്റിറക്ക്, ഗതാഗതം തുടങ്ങി ഏതൊരു പ്രവൃത്തിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന വ്യക്തികളും സ്ഥാപനങ്ങളും ലൈസൻസ്/രജിസ്‌ട്രേഷൻ നിർബന്ധമായും എടുത്തിരിക്കേണ്ടതാണ്. വീട്ടിൽ ഉണ്ടാക്കി വിറ്റാലും നിയമം ബാധകമാണ്.
a) രജിസ്‌ട്രേഷൻ മാത്രം വേണ്ടവർ
ഏറ്റവും ചെറിയ സ്ഥാപനങ്ങളാണ് ഇതിൽ വരുന്നത്.
1. വാർഷിക വിറ്റുവരവ് 12 ലക്ഷം രൂപയിൽ താഴെ വരുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ.
2. പ്രതിദിനം 100 കിലോഗ്രാമിൽ താഴെ ഖര ഭക്ഷ്യസാധനങ്ങൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത്.
3. പ്രതിദിനം 100 ലിറ്ററിൽ താഴെ ദ്രാവകഭക്ഷ്യം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നവർ (പാലിന്റെ കാര്യത്തിൽ 500 ലിറ്റർ)
4. പ്രതിദിനം രണ്ട് വലിയ മൃഗങ്ങൾ, 10 ചെറിയ മൃഗങ്ങൾ, 50 പക്ഷികൾ എന്നിവയെ കൊന്നു വിൽക്കുന്നവർ.
100 രൂപയാണ് വാർഷിക ഫീസ്. ഓൺലൈൻ ആയി അപേക്ഷിക്കണം. അഞ്ച് വർഷത്തേക്ക് ഒരുമിച്ച് എടുക്കാം. ഫോം 'എ' യിൽ അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കണം. ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ഓഫീസർ (ഫുഡ് ഇൻസ്പെക്ടർ) ആണ് അനുമതി നൽകുന്നത്. ഓരോ നിയമസഭാ മണ്ഡലത്തിലും ഒരു ഫുഡ് ഇൻസ്പെക്ടർ ഉണ്ട്. അദ്ദേഹത്തേയും സമീപിക്കാം. 100 രൂപ ഫീസ് അടച്ച് ആധാർ കാർഡും ഫോട്ടോയും നൽകി തൊട്ടടുത്ത അക്ഷയകേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന്‌ എടുക്കാവുന്ന ലളിതമായ ഒന്നാണ് രജിസ്‌ട്രേഷൻ.
b) ലൈസൻസ് എടുക്കേണ്ടവർ
1. വാർഷിക വിറ്റുവരവ് 12 ലക്ഷം രൂപയിൽ കൂടുതൽ ഉള്ളവർ.
2. പ്രതിദിനം 100 കിലോഗ്രാമിനു മുകളിൽ ഖരഭക്ഷ്യം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നവർ.
3. പ്രതിദിനം 100 ലിറ്ററിനു മുകളിൽ ദ്രാവകഭക്ഷ്യം ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നവർ (പാലിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഇത് അഞ്ഞൂറിനു മുകളിൽ 50,000 ലിറ്റർ വരെയാണ്.)
4. 2-50 വരെ വലിയ മൃഗങ്ങൾ, 10-150 വരെ ചെറിയ മൃഗങ്ങൾ, 50-1000 വരെ പക്ഷികൾ എന്നിങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന അറവ് കേന്ദ്രങ്ങൾ.
5. പ്രതിദിനം 500 കിലോഗ്രാമം വരെ മാംസം സംസ്കരിക്കുന്നവർ.
6. പ്രതിദിനം രണ്ട് ടൺ വരെ ഏതു തരത്തിലുള്ള ഭക്ഷ്യവും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നവർ, ഭക്ഷ്യഎണ്ണ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നവർ, റീ ലേബലിങ് നടത്തുന്നവർ, റീപായ്ക്ക് ചെയ്യുന്നവർ.
ഫോം 'ബി' യിൽ അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കണം. ജില്ലാ ഫുഡ് സേഫ്റ്റി ഓഫീസറാണ് അനുമതി നൽകുന്നത്. നിർമാണ സ്ഥാപനങ്ങൾ 3,000 രൂപയും മറ്റുള്ളവർ 2,000 രൂപയും വാർഷിക ഫീസ് നൽകണം.
c) സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് എടുക്കേണ്ടവർ
വലിയ സ്ഥാപനങ്ങളാണ് സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് എടുക്കേണ്ടത്.
1. 'ബി'യിൽ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നതിൽ കൂടുതൽ അളവിൽ ഉത്പന്നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നവർ.
2. കയറ്റുമതി/ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നവർ
3. റെയിൽവേ, എയർപോർട്ട്, സീപോർട്ട് തുടങ്ങിയ രംഗത്തുള്ളവർ.
4. ഒന്നിൽ കൂടുതൽ സംസ്ഥാനത്ത് പ്രവർത്തനം നടത്തുന്നവർ.
5. പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നവരും സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് ആണ് എടുക്കേണ്ടത്.
ഇവർ സെൻട്രൽ ലൈസൻസിങ് അതോറിറ്റിയുടെ കീഴിൽ നിന്നുമാണ് ലൈസൻസ് എടുക്കേണ്ടത്. ഒന്നിൽ കൂടുതൽ ജില്ലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ ഓരോ ജില്ലയിലും പ്രത്യേകം ലൈസൻസ് ഉണ്ടായിരിക്കണം. അഞ്ച് വർഷത്തേക്കു വരെ രജിസ്‌ട്രേഷൻ/ലൈസൻസ് എടുക്കാവുന്നതാണ്. ഓൺലൈൻ ആയി (www.fssai.gov.in) മാത്രമേ അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കാൻ കഴിയൂ. ആധാർ കാർഡ്, ഫോട്ടോ, തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപന അനുമതി (ചില സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇളവുണ്ട്).
മെഡിക്കൽ സർട്ടിഫിക്കറ്റ്, ജല പരിശോധനാ സർട്ടിഫിക്കറ്റ് (വെള്ളം അസംസ്‌കൃത വസ്തുവായി ഉപയോഗിക്കുന്നുവെങ്കിൽ മാത്രം), രജിസ്‌ട്രേഷൻ വിവരങ്ങൾ എന്നിവയാണ് പൊതുവെ ആവശ്യമുള്ള രേഖകൾ. 7,500 രൂപയാണ് സെൻട്രൽ ലൈസൻസ് എടുക്കുന്നതിനും പുതുക്കുന്നതിനും വാർഷിക ഫീസ്.
പായ്ക്കർ ലൈസൻസ്
ഉപഭോക്താവിന്റെ മുന്നിൽ വെച്ചല്ല ഒരു ഉത്പന്നം പായ്ക്ക് ചെയ്യുന്നതെങ്കിൽ പായ്ക്കർ ലൈസൻസ് എടുത്തിരിക്കണം എന്നത് നിർബന്ധമാണ്. ലീഗൽ മെട്രോളജി വകുപ്പാണ് ഈ ലൈസൻസ് നൽകുന്നത്. ഓൺലൈൻ ആയി അപേക്ഷിക്കണം.
ഒരു ടൺ വരെ പ്രതിദിനം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നവർ 3,000 രൂപയും അതിനു മുകളിൽ 5,000 രൂപയുമാണ് വാർഷിക ഫീസ് അടയ്ക്കേണ്ടത്. ചെറിയ കച്ചവടക്കാർ 2,000 രൂപ അടച്ചാൽ മതി.
ജി.എസ്.ടി.
40 ലക്ഷം രൂപയിൽ താഴെ വിറ്റുവരവ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ ചരക്ക്-സേവന നികുതി രജിസ്‌ട്രേഷൻ എടുക്കണമെന്നില്ല എന്നാണ് നിയമം. എന്നാൽ അന്ത സ്സംസ്ഥാന വ്യാപാരം നടത്തുന്നവർ, പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലയിൽ വിൽക്കുന്നവർ പരിധി നോക്കാതെ തന്നെ ജി.എസ്.ടി. എടുക്കേണ്ടതാണ്.
ജി.എസ്.ടി. ഇല്ലാത്ത സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഉത്പന്നങ്ങൾ മികച്ച കമ്പനികൾ ഒന്നും തന്നെ വാങ്ങുകയില്ല.
അതിനാൽ നന്നായി വ്യാപാരം ചെയ്യുന്നതിന് ജി.എസ്.ടി. രജിസ്‌ട്രേഷൻ എടുക്കുന്നതാണ് നല്ലത്. നിയമങ്ങൾ പാലിച്ച് ബിസിനസ് ചെയ്യാൻ എല്ലാത്തരം സംരംഭകരും ശ്രദ്ധിക്കണമെന്ന് ഉണർത്തുന്നു.
