നമുക്ക് ജീവിതത്തില് ലഭിച്ച വലിയ സൗഭാഗ്യങ്ങളില് ഒന്നാണ് ഓര്മകള്. നമ്മുടെ സ്വന്തം അസ്തിത്വത്തിന്റെയും ജീവിതാനുഭവങ്ങളുടെയും അടയാളപ്പെടുത്തലുകള് ആണവ. ഓര്മകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് ജീവിത്തിന്റെ ഓരോ ഘട്ടവും മുന്നോട്ടു പോകുന്നതും. ഓര്മകള് നശിച്ചു പോവുക എന്നതാണ് ജീവിതത്തില് അനുഭവിക്കേണ്ടി വരുന്ന ഏറ്റവും ഭയാനകമായ പ്രതിസന്ധി.
ഓര്മകള് ക്രമേണ നശിച്ചു പോകുന്ന രോഗാവസ്ഥയെ ആണ് ഡിമെന്ഷ്യ(dementia) അഥവാ സ്മൃതിനാശം എന്ന് പറയുന്നത്. ലോകത്തില് ആകമാനം 44 ദശലക്ഷം പേര്ക്ക് ഡിമെന്ഷ്യ ഉണ്ടെന്നാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഇന്ത്യയില് ഇത് നാലുദശലക്ഷത്തിനു അടുത്ത് വരും.
തലച്ചോറില് നമ്മുടെ ഓര്മ്മകള് സൂക്ഷിക്കുന്ന കോശങ്ങള് പ്രധാനമായും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് temporal lobe എന്ന ഭാഗത്താണ്. പലവിധ കാരണങ്ങളാല് ഈ കോശങ്ങള് നശിച്ചു പോകുമ്പോഴാണ് ഡിമെന്ഷ്യ ഉണ്ടാകുന്നത്. പ്രായാധിക്യം മൂലം കോശങ്ങള് നശിച്ചു പോകുന്നത്, തൈറോയ്ഡ് ഹോര്മോണിന്റെ അഭാവം, തലോച്ചോറിനു ഏല്ക്കുന്ന ക്ഷതങ്ങള്, സ്ട്രോക്ക്, വിറ്റാമിന് ബി 12 , thiamine, തുടങ്ങിയ വിറ്റാമിനുകളുടെ അഭാവം, തലച്ചോറിനെ ബാധിക്കുന്ന പലവിധ അണുബാധകള്, തലച്ചോറിലെ മുഴകള് ഒക്കെ ഡിമെന്ഷ്യയുടെ കാരണങ്ങളാണ്. ഇതില് ഏറ്റവും പ്രധാനം പ്രായാധിക്യം മൂലം ഓര്മകോശങ്ങള് നശിച്ചു പോകുന്ന അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗമാണ്.
പ്രായം കൂടുന്നത് അനുസരിച്ചു അല്ഷിമേഴ്സ് വരാനുള്ള സാധ്യത കൂടുന്നു. 65 നു മേല് പ്രായമുള്ള പത്തില് ഒരാള്ക്കും 85 നു മേല് പ്രായമുള്ളവരില് മൂന്നില് ഒരാള്ക്കും അല്ഷിമേഴ്സ് വരാനുള്ള സാധ്യത ഉണ്ട്. പ്രായം കൂടാതെ, കുടുംബത്തില് അടുത്ത ബന്ധുക്കളില് ആര്ക്കെങ്കിലും മറവി രോഗം ഉണ്ടെങ്കിലോ, അതിരക്താതി സമ്മര്ദം, പ്രമേഹം, അമിതമായ പുകവലി, മദ്യപാനം, ഒക്കെയുള്ളവരിലും മറവിരോഗം വരാനുള്ള സാധ്യത കൂടുന്നു.
65 നു മേല് പ്രായമുള്ളവരില് ചെറിയ മറവികള് സ്വാഭാവികമാണ്. പലര്ക്കും കുറച്ചു നേരം ആലോചിച്ചാലോ അല്ലെങ്കില് ചെറിയ സൂചനകള് കൊടുത്താലോ ഒക്കെ മറന്ന കാര്യങ്ങള് ഓര്ത്തെടുക്കാന് പറ്റും. എന്നാല് അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗത്തിന്റെ തുടക്കമാണെങ്കില് എത്ര ശ്രേമിച്ചാലും അത് ഓര്ത്തെടുക്കാന് പറ്റിയെന്നു വരില്ല. ആദ്യം സാധനങ്ങള് എവിടെ വെച്ച് എന്നതും അകന്ന പരിചയത്തിലുള്ളവരുടെ പേരുകളും ഒക്കെയായിരിക്കും മറന്നു പോകുന്നത്. അതുപോലെ സംഭാഷണങ്ങളില് ഏര്പ്പെടുമ്പോള് വാക്കുകള് കിട്ടാനുള്ള ബുദ്ധിമുട്ടും നേരിടുന്നു. രോഗത്തിന്റെ ഈ പ്രാഥമിക ഘട്ടം രണ്ടു മൂന്നു വര്ഷം വരെ നീണ്ടു നില്ക്കും.
രോഗത്തിന്റെ രണ്ടാം ഘട്ടത്തില് മറവിയുടെ തീവ്രത ക്രമേണ കൂടുന്നു. അടുത്ത കുടുംബങ്ങളുടെ പേരുവരെ മറന്നു പോകുന്ന സാഹചര്യം ഉണ്ടാകുന്നു. അര്ത്ഥവത്തായ സംഭാഷണങ്ങളില് ഏര്പെടുവാനും ഇവര്ക്ക് ബുദ്ധിമുട്ടു നേരിടുന്നതിനാല് അവര് കഴിയുന്നത്ര സ്വന്തം ലോകത്തേക്ക് ഒതുങ്ങിക്കൂടുന്നു. ദൈനംദിന കാര്യങ്ങളില് വരെ പരസഹായം വേണ്ടി വരുന്നു. കൂടെ ഉള്ളവരെ സംശയത്തോടെ വീക്ഷിക്കുകയും അവര് തന്നെ അപകടപ്പെടുത്താന് ശ്രമിക്കും എന്നുള്ള മിഥ്യാബോധം രോഗികളില് ഉണ്ടാവുകയും ചെയ്യും. ഇത് രോഗികളെ പരിചരിക്കുന്നതില് ബുദ്ധിമുട്ട് ഉണ്ടാക്കുന്നതോടൊപ്പം തന്നെ ദിശാബോധം നഷ്ടമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. പുറത്തു തനിയെ യാത്ര ചെയ്യുന്നതില് ബുദ്ധിമുട്ടു നേരിടുകയൂം പലപ്പോഴും വീട്ടിലേക്കുള്ള വഴി തെറ്റി അലഞ്ഞു നടക്കുന്ന അവസ്ഥ ഉണ്ടാവുകയും സ്വന്തം വ്യക്തിശുചിത്വത്തില് ശ്രദ്ധ കുറയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ഒരു രണ്ടാം ഘട്ടം എട്ടു തൊട്ടു പത്തു വര്്ഷം വരെ നീണ്ടു നില്ക്കുന്നു.
മൂന്നാം ഘട്ടത്തില് രോഗിയുടെ ഓര്മകള് പൂര്ണമായും നശിക്കുകയും സ്വന്തം അസ്ഥിത്വം വരെ മറന്നു പോവുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്രമേണ ചലനശേഷി നശിക്കുകയും പൂര്ണ സമയവും കിടക്കയില് തന്നെ കഴിയേണ്ടിയും വരുന്നു. അതോടൊപ്പം ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നതില് താല്പര്യം കുറയുകയും പോഷകക്കുറവും ശരീരഭാരത്തില് കുറവും വരുന്നു. ഇത് ശരീരത്തിന്റെ രോഗപ്രതിരോധാവസ്ഥയില് കുറവ് വരുത്തുകയും അടിക്കടി ഉള്ള അണുബാധ മരണത്തിനു കാരണം ആകുകയും ചെയ്യുന്നു.
ചികിത്സ
പൂര്ണമായും ഭേദമാക്കാന് പറ്റുന്ന ഒരു രോഗമല്ല അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗം. എന്നാല് വളരെ നേരത്തെ തന്നെ രോഗനിര്ണയം നടത്തിയാല് ഈ രോഗത്തിന്റെ തീവ്രത കുറയ്ക്കാന് സഹായിക്കും. പ്രധാനമായും രോഗലക്ഷണങ്ങള് വെച്ചും ഓര്മശേഷി നിര്ണയിക്കുന്ന ചോദ്യാവലികള് ഉപയോഗിച്ചുമാണ് രോഗനിര്ണയം നടത്തുന്നത്. മറവിരോഗത്തിന് മറ്റു കാരണങ്ങള് ഒന്നും ഇല്ല എന്ന് ഉറപ്പിക്കുന്നതിനു വേണ്ടിയുള്ള രക്ത പരിശോധനകളും തലച്ചോറിന്റെ സിടി അല്ലെങ്കില് എംആര്ഐ സ്കാനും ചെയ്യേണ്ടതായി വരും. അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗം ആണെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തിയാല് ഓര്്മ ശക്തി കൂട്ടുന്നതിന് വേണ്ടിയുള്ള മരുന്നുകള് ഡോക്ടറുടെ നിര്ദേശാനുസരണം കഴിക്കണം. അതോടൊപ്പം തന്നെ കൃത്യമായ ശരീര വ്യായാമവും പോഷകമൂല്യമേറിയ ആഹാരക്രമവും പാലിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. കൂടാതെ മാനസിക സമ്മര്ദ്ദം കുറയ്ക്കുന്നതിന് വേണ്ടിയുള്ള വിനോദങ്ങളും ബൗദ്ധിക വ്യായാമത്തിനുള്ള കളികളും ഓര്മശക്തി കൂട്ടാന് സഹായിക്കും.
നിത്യേന ഡയറി അല്ലെങ്കില് ചെറുനോട്ടുകള്, മൊബൈല് റിമൈന്ഡറുകള് ഒക്കെ ഉപയോഗിക്കാന് രോഗിയെ പരിശീലിപ്പിക്കണം. ദൈനംദിനജീവിതത്തില് ആവശ്യമുള്ള സാധനങ്ങള് രോഗിയുടെ മുറിയില് എളുപ്പം കൈയെത്തുന്ന സ്ഥലത്തു തന്നെ വയ്ക്കണം. രോഗിയെ പരിചരിക്കുന്നവര്ക്കു രോഗത്തിന്റെ പ്രത്യേകതകളെക്കുറിച്ചും രോഗിയെ എങ്ങനെയെല്ലാം സഹായിക്കണം എന്നതിനെക്കുറിച്ചും വ്യക്തമായ അവബോധം ഉണ്ടായിരിക്കണം. രോഗിയെ പരിചരിക്കുന്നവര് അടിയ്ക്കടി മാറുന്നതും താമസിക്കുന്ന സ്ഥലം മാറുന്നതും രോഗിക്ക് വളരെ അധികം ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കും. അതിനാല് അവ കഴിയുന്നത്ര ഒഴിവാക്കണം. രോഗിയില് ഉണ്ടാകുന്ന വിഷാദരോഗം, അണുബാധ എന്നിവ തുടക്കത്തില് തന്നെ തിരിച്ചറിയുകയും ചികിത്സ നല്കേണ്ടതുമാണ്.
സാധരണയായി പ്രായമേറിയവരില് ആണ് മറവിരോഗം കാണുന്നതെങ്കിലും ഇപ്പോള് ചെറുപ്പക്കാരിലും കൂടുതലായി മറവിരോഗം പറയപ്പെടുന്നു. അമിതമായ ജോലിഭാരം, മാനസിക സമ്മര്ദ്ദം എന്നിവയാണ് ഇത്തരക്കാരില് പലരുടെയും ഓര്മക്കുറവിനു കാരണം. പുകവലി, മദ്യപാനം തുടങ്ങിയ ദു:ശീലങ്ങള് ഒഴിവാക്കുക, സമൂഹവുമായി ഇടകലര്ന്നു ജീവിക്കുക, അര്ത്ഥവത്തായ സവാദങ്ങളില് എര്പ്പെടുക, കൃത്യമായ വ്യായാമം, തുടങ്ങിയവ ഓര്മശക്തി കൂട്ടാന് സഹായിക്കും. വളരെ അപൂര്വമായി പാരമ്പര്യമായി അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗം ചെറുപ്പക്കാരില് കാണപ്പെടുന്നു.
കടപ്പാട്
ഡോ. സുഷാന്ത് എം.ജെ. എംഡി, ഡിഎം
ന്യൂറോളജി കണ്സള്ട്ടന്റ്
എസ്.യു.ടി ഹോസ്പിറ്റല്, പട്ടം
Content Highlights: alzheimer's disease causes and treatment world alzheimer's day 2020