സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങളും പ്രതിവിധിയും; ആര്‍ത്തവ ശുചിത്വ ദിനത്തില്‍ അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ടത്


അഭിജിത് ഡി

5 min read
Read later
Print
Share

Representative Image | Photo: Canva.com

നസംഖ്യയുടെ വലിപ്പം, ജീവിതശൈലി, മാലിന്യ സംസ്‌കരണ രീതികള്‍ എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ഘടകങ്ങള്‍ കാരണം ആഗോള സാനിറ്ററി മാലിന്യ ഉല്‍പാദനത്തിന്റെ കൃത്യമായ അളവ് കണക്കാക്കുന്നത് വെല്ലുവിളിയാണ്. എന്നിരുന്നാലും, പല രാജ്യങ്ങളിലേയും മൊത്തത്തിലുള്ള മാലിന്യപ്രവാഹത്തിന്റെ ഗണ്യമായ പങ്ക് സംഭാവന ചെയ്യുന്നത് സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങളാണ്. ഇന്ത്യയില്‍ 121 ദശലക്ഷം സ്ത്രീകളും കൗമാരക്കാരായ പെണ്‍കുട്ടികളും ഓരോ മാസവും ശരാശരി എട്ട് സാനിറ്ററി നാപ്കിനുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്. കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോര്‍ഡ് (സിപിസിബി) 2019-ല്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച റിപ്പോര്‍ട്ടനുസരിച്ച്, ഇന്ത്യയില്‍ പ്രതിവര്‍ഷം ഏകദേശം 1,07,000 മെട്രിക് ടണ്‍ സാനിറ്ററി മാലിന്യം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.

മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് താരതമ്യേന മെച്ചപ്പെട്ട മാലിന്യ സംസ്‌കരണ രീതികള്‍ക്ക് പേരുകേട്ട ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനമാണ് കേരളം. എന്നിരുന്നാലും, സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത് ഒരു പ്രധാന ആശങ്കയായി തുടരുന്നു. സംസ്ഥാനത്ത് ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന മൊത്തത്തിലുള്ള മാലിന്യത്തില്‍ ഇത് ഗണ്യമായ ഒരു ഭാഗം സംഭാവന ചെയ്യുമെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. സാനിറ്ററി മാലിന്യം ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള മാലിന്യങ്ങള്‍ ശരിയായ രീതിയില്‍ വേര്‍തിരിക്കാനും സംസ്‌കരിക്കാനും കേരള സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാര്‍ നടപടികള്‍ സ്വീകരിച്ചുവരികയാണ്.

സാനിറ്ററി മാലിന്യത്തിന്റെ ഉത്പാദനം

സാനിറ്ററി നാപ്കിനുകള്‍, ഡയപ്പറുകള്‍ തുടങ്ങിയ സാനിറ്ററി ഉല്‍പന്നങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്ന പാഴ്‌വസ്തുക്കളെയാണ് സാനിറ്ററി വേസ്റ്റ് എന്ന് പറയുന്നത്. ഈ മാലിന്യങ്ങള്‍ പ്രാഥമികമായി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത് വീടുകള്‍, വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനങ്ങള്‍, ആരോഗ്യസംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങള്‍, പൊതു ഇടങ്ങള്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ നിന്നാണ്.

സാനിറ്ററി മാലിന്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങള്‍:

പരിസ്ഥിതി മലിനീകരണം

സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ കത്തിക്കുകയോ, കക്കൂസുകളില്‍ കഴുകുകയോ തുറസ്സായ സ്ഥലങ്ങളില്‍ വലിച്ചെറിയുകയോ ചെയ്യുന്നത് പരിസ്ഥിതി മലിനീകരണത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ പൊതുസ്ഥലങ്ങളില്‍ കത്തിക്കുന്നത് ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ രോഗങ്ങള്‍, ക്യാന്‍സര്‍ തുടങ്ങി പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങള്‍ പൊതുസ്ഥലത്ത് കത്തിക്കുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന എല്ലാ തരം അസുഖങ്ങളും ഉണ്ടാവുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. ടോയ്‌ലറ്റുകളില്‍ സാനിറ്ററി ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ ഫ്‌ളഷ് ചെയ്യുന്നത് മലിനജല സംവിധാനങ്ങളിലെ തടസ്സങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമാകും, ഇത് കവിഞ്ഞൊഴുകുന്നതിനും ശുദ്ധീകരിക്കാത്ത മലിനജലം ജലാശയങ്ങളിലേക്ക് വിടുന്നതിനും ഇടയാക്കും.

സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ ജലാശയങ്ങളിലേക്ക് വലിച്ചെറിയുന്നതുകാരണം നദികള്‍, തടാകങ്ങള്‍, സമുദ്രങ്ങള്‍ എന്നിവ മലിനമാക്കേെപ്പടുകയും ജലആവാസ വ്യവസ്ഥയെയും അവയെ ആശ്രയിക്കുന്ന ചില ജീവജാലങ്ങളെയും ദോഷമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മീനുകളും മറ്റും ഇവ ഭക്ഷിക്കുകയും ഈ മീനുകളെ നമ്മള്‍ ആഹാരമാക്കുകവഴി ഗുരുതര ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നതിനും കാരണമാകുന്നു.

പല സാനിറ്ററി ഉല്‍പന്നങ്ങളിലെയും പ്ലാസ്റ്റിക് ഉള്ളടക്കം വിഘടിക്കാന്‍ ഗണ്യമായ സമയമെടുക്കുന്നു, ഇത് പരിസ്ഥിതിയില്‍ അജൈവ മാലിന്യങ്ങള്‍ അടിഞ്ഞുകൂടുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു

ആരോഗ്യാപകടങ്ങള്‍

സിന്തറ്റിക് സാനിറ്ററി പാടുകള്‍ക്ക് അവയുടെ ഉപയോഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആരോഗ്യപരമായ ധാരാളം അപകട സാധ്യതകള്‍ ഉണ്ട്. പ്ലാസ്റ്റിക് അല്ലെങ്കില്‍ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങള്‍ എന്നിവ പാഡുകളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നത് ചില വ്യക്തികള്‍ക്ക് ശരീരത്തില്‍ അലര്‍ജി ഉണ്ടാവുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. ഇവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന ചൂടും ഈര്‍പ്പവും ബാക്ടീരിയകളുടെ വളര്‍ച്ചയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു ഇത് ബാക്ടീരിയല്‍ വിഗ്‌നോസിസ് പോലെയുള്ള അണുബാധകള്‍ക്ക് കാരണമാകാം. സിന്തെറ്റിക് പാഡുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നതുകാരണമുള്ള 'കെമിക്കല്‍ എക്‌സ്‌പോഷര്‍' ശാരീരിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമാകാം.

ടോക്‌സിക് ഷോക്ക് സിന്‍ഡ്രോം (ടിഎസ്എസ്)

ടിഎസ്എസ് അപൂര്‍വമാണെങ്കിലും, സിന്തറ്റിക് പാഡുകള്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ആര്‍ത്തവ ഉല്‍പന്നങ്ങളുടെ ഉപയോഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ജീവന്‍ അപകടപ്പെടുത്തുന്ന അവസ്ഥയാണിത്. ചിലതരം ബാക്ടീരിയകളില്‍ നിന്ന് വിഷവസ്തുക്കളെ പുറത്തുവിടുന്നത് മൂലമാണ് ടിഎസ്എസ് ഉണ്ടാകുന്നത്. കൂടാതെ ഉയര്‍ന്ന പനി, ചുണങ്ങ്‌, കുറഞ്ഞ രക്തസമ്മര്‍ദ്ദം, അവയവങ്ങളുടെ പ്രവര്‍ത്തന വൈകല്യങ്ങള്‍ എന്നിവ ലക്ഷണങ്ങളാണ്.

പലയിടങ്ങളിലും സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ യാതൊരുവിധ കൂസലും ഇല്ലാതെ പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ മിക്‌സ് ചെയ്ത് ഹരിതകര്‍മ്മസേനയ്ക്ക് അല്ലെങ്കില്‍ മാലിന്യ സംസ്‌കരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് നല്‍കുന്നതായി ശ്രദ്ധയില്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് സാനിറ്ററി മാലിന്യത്തില്‍ രക്തം, രോഗകാരികള്‍, ബാക്ടീരിയകള്‍ തുടങ്ങിയ പകര്‍ച്ചവ്യാധികള്‍ ഉണ്ടാകാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്. കൃത്യമായ മുന്‍കരുതലുകളില്ലാതെ ഇത്തരം മാലിന്യങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് മാലിന്യതൊഴിലാളികള്‍ക്കും ശുചീകരണ തൊഴിലാളികള്‍ക്കും പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കും ആരോഗ്യപരമായ അപകടങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കും.

അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ അഭാവം

പല പ്രദേശങ്ങളിലും, പ്രത്യേകിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളില്‍, ശുചിത്വ മാലിന്യങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ശരിയായ മാലിന്യ സംസ്‌കരണ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ ഇല്ല. ഇത് അപര്യാപ്തമായ ശേഖരണം, സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങള്‍ എന്നിവയുടെ അപര്യാപ്തതയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു, ഇത് അശ്രദ്ധമായ മാലിന്യങ്ങളും വൃത്തിഹീനമായ അവസ്ഥകളിലേക്കും നയിക്കുന്നു.

കേരളത്തില്‍ ഇവ സംസ്‌കരിക്കുന്നതിനായി KEIL(കേരള എന്‍വിറോ ഇന്‍ഫ്രാസ്ട്രക്ചര്‍ ലിമിറ്റഡ്)ഇല്‍ സംവിധാനം ഉണ്ടെങ്കിലും വീടുകളില്‍ നിന്ന് ഇവ ശേഖരിക്കുന്നതിനും KEIL ലില്‍ എത്തിക്കുന്നതിനുമുള്ള യൂസര്‍ ഫീസും ഇതിന്റെ ട്രാന്‍സ്‌പോര്‍ട്ടേഷന്‍ ചാര്‍ജും കൂട്ടുമ്പോള്‍ ഏകദേശം 50 രൂപ മുതല്‍ 100 രൂപ വരെ ഒരു കിലോ സാനിറ്ററി മാലിന്യം സംസ്‌കരിക്കുന്നതിന് ചിലവ് വരുന്നത് ഈ പ്രവര്‍ത്തനത്തെ പിന്നോട്ട് നയിക്കുന്നു.

സാനിറ്ററി മാലിന്യസംസ്‌കരണത്തിനുള്ള പ്രതിവിധികള്‍

ബോധവല്‍ക്കരണവും വിദ്യാഭ്യാസവും: സാനിറ്ററി മാലിന്യത്തിന്റെ ശരിയായ സംസ്‌കരണത്തെക്കുറിച്ച് ജനങ്ങളെ ബോധവത്കരിക്കുന്നതിന് ബോധവല്‍ക്കരണ കാമ്പെയ്‌നുകള്‍ നടത്തുന്നത് നിര്‍ണായകമാണ്. അനുചിതമായ സംസ്‌കരണത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങള്‍ ഊന്നിപ്പറയുകയും തുണി പാഡുകള്‍, മെന്‍സ്ട്രല്‍ കപ്പുകള്‍ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും മെന്‍സ്ട്രല്‍ കപ്പുകളെ കുറിച്ചുള്ള മിഥ്യാധാരണകള്‍ മാറ്റി കൊടുക്കുകയും ഇവയുടെ ശരിയായ ഉപയോഗം എങ്ങനെയെന്ന് പഠിപ്പിക്കുകയും ഉപയോഗം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്.

മെച്ചപ്പെട്ട മാലിന്യ ശേഖരണ സംവിധാനങ്ങള്‍: സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ക്കായി പ്രത്യേകം രൂപകല്‍പ്പന ചെയ്ത കാര്യക്ഷമമായ മാലിന്യ ശേഖരണ സംവിധാനങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നത് അതിന്റെ ശരിയായ പരിപാലനത്തിന് സഹായിക്കും. സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ക്കായി പ്രത്യേക ബിന്നുകളോ ബാഗുകളോ നല്‍കല്‍, പതിവ് ശേഖരണം ഉറപ്പാക്കല്‍, സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങളിലേക്കുള്ള ഉചിതമായ ഗതാഗതം എന്നിവ ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

സംസ്‌കരണവും സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങളും: സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ സംസ്‌കരിക്കുന്നതിനും സംസ്‌കരിക്കുന്നതിനുമുള്ള സൗകര്യങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. ഈ സംവിധാനങ്ങള്‍ പ്രാദേശിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും നിയന്ത്രണങ്ങളും അനുസരിച്ച് ഇന്‍സിനറേറ്ററുകള്‍, ഓട്ടോക്ലേവുകള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ കമ്പോസ്റ്റിംഗ് യൂണിറ്റുകള്‍ എന്നിവ പ്രാദേശിക അടിസ്ടനത്തില്‍ നിര്‍മിക്കുകയും ഇവയുടെ ശാസ്ത്രീയമായ സംസ്‌കരണം ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്യാന്‍ തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളെ ചുമതലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യേണ്ടതു അത്യാവശ്യം ആണ്.

സുസ്ഥിര ബദലുകളുടെ പ്രോത്സാഹനം: പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന സാനിറ്ററി ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ ഉപയോഗിക്കുക: ഡിസ്‌പോസിബിള്‍ സാനിറ്ററി പാഡുകള്‍ക്ക് പകരം ആര്‍ത്തവ കപ്പുകള്‍, തുണി പാഡുകള്‍, എന്നിവ പോലുള്ള പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഓപ്ഷനുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നത് പരിഗണിക്കുക. പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഈ ബദലുകള്‍ക്ക് കാലക്രമേണ ഉണ്ടാകുന്ന മാലിന്യത്തിന്റെ അളവ് ഗണ്യമായി കുറയ്ക്കാന്‍ കഴിയും.

പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദമായ ഡിസ്‌പോസിബിള്‍ ഓപ്ഷനുകള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുക: നിങ്ങള്‍ ഡിസ്‌പോസിബിള്‍ സാനിറ്ററി ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയാണെങ്കില്‍, ജൈവ അല്ലെങ്കില്‍ ബയോഡീഗ്രേഡബിള്‍ വസ്തുക്കളില്‍ നിന്ന് നിര്‍മ്മിച്ച പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ ബദലുകള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുക. ആര്‍ത്തവ അടിവസ്ത്രം ഉപയോഗിക്കുക, അവ ഒന്നിലധികം തവണ വീണ്ടും ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. ഇത് അധിക ആവശ്യകത ഇല്ലാതാക്കുകയും മാലിന്യങ്ങള്‍ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉയര്‍ന്ന നിലവാരമുള്ളതും ചോര്‍ച്ചപ്രതിരോധശേഷിയുള്ളതുമായ ഓപ്ഷനുകള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന നല്ല ആര്‍ത്തവ അടിവസ്ട്രങ്ങള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനായി ശ്രദ്ധിയ്ക്കുക.

നയവും ചട്ടങ്ങളും: സാനിറ്ററി വേസ്റ്റ് മാനേജ്‌മെന്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നയങ്ങളും നിയന്ത്രണങ്ങളും നടപ്പിലാക്കുന്നതും നടപ്പിലാക്കുന്നതും നിര്‍ണായകമാണ്. സോളിഡ് വേസ്റ്റ് മാനേജ്‌മെന്റ് റൂള്‍ 2016 പ്രകാരം സാനിറ്ററി വേസ്റ്റ് മാനേജ് ചെയ്യുന്നതിന് കൃത്യമായ ഗൈഡ് ലൈനുകള്‍ ഉണ്ട്. ഇതില്‍ വിവിധതരം സാന്റ്‌ററി വേസ്റ്റ് മാനേജ്‌മെന്റ് ഓപ്ഷനുകളെ കുറിച്ചും സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതില്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഡിസ്‌പോസ് ചെയ്യുന്നതില്‍ ഉപഭോക്താക്കളുടെ നിര്‍മ്മാതാക്കളുടെ , സ്വകാര്യ ഏജന്‍സികളുടെ, സ്റ്റേറ്റ് പൊലൂഷന്‍ കണ്‍ട്രോള്‍ ബോര്‍ഡിന്റെ നഗരങ്ങളുടെ ഗ്രാമങ്ങളുടെ തുടങ്ങിയ എല്ലാവരുടെയും ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളെക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഇവയെല്ലാം പാലിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട് എന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുകയും അല്ലെങ്കില്‍ നിയമനടപടികള്‍ സ്വീകരിക്കുവാനുള്ള പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തുകയും വേണം.

സഹകരണവും പങ്കാളികളുടെ പങ്കാളിത്തവും: പ്രശ്‌നം ഫലപ്രദമായി പരിഹരിക്കുന്നതിന് സര്‍ക്കാര്‍ അധികാരികള്‍, മാലിന്യ സംസ്‌കരണ ഏജന്‍സികള്‍, എന്‍ജിഒകള്‍, പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങള്‍ എന്നിവ തമ്മിലുള്ള സഹകരണം അത്യാവശ്യമാണ്. വീടുകളിലും മറ്റു സ്ഥലങ്ങളിലും ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ ശരിയായ രീതിയില്‍ ശേഖരിക്കുന്നതിനും സംസ്‌കരിക്കുന്നതിനും ജനങ്ങള്‍ സഹകരിക്കുകയും സര്‍ക്കാര്‍ ഇതിന്റെ ശാസ്ത്രീയമായ സംസ്‌കരണം ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്യണം. സാനിറ്ററി മാലിന്യ സംസ്‌കരണത്തിന് സുസ്ഥിരവും ചെലവ് കുറഞ്ഞതുമായ പരിഹാരങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് പങ്കാളികള്‍ ഒരുമിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കണം.

സാനിറ്ററി മാലിന്യങ്ങള്‍ മറ്റ് അജൈവമാലിന്യങ്ങളെ പോലെ തന്നെ പാരിസ്ഥിതികവും ആരോഗ്യപരവുമായ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നവയാണ്. ഇവയുടെ ശാസ്ത്രീയമായ കൈകാര്യവും സംസ്‌കരണവും ബദല്‍ ഉല്‍പന്നങ്ങളുടെ ഉപയോഗവും ഉറപ്പുവരുത്തേണ്ട ഒന്നാണ് ഈ പ്രതിവിധികള്‍ നടപ്പിലാക്കുന്നതിലൂടെ, സാനിറ്ററി മാലിന്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ലഘൂകരിക്കാനും കൂടുതല്‍ സുസ്ഥിരവും ശുചിത്വവുമുള്ള മാലിന്യ സംസ്‌കരണ സംവിധാനത്തിലേക്ക് നീങ്ങാനും കഴിയും

(ഗ്രീന്‍ വേംസ് എക്കോ സൊല്യുഷന്‍സ് റീജിയണല്‍ ഓപ്പറേഷന്‍ മാനേജറാണ് ലേഖകന്‍)

Content Highlights: all you need to know about menstrual hygiene day and sanitary waste management

അപ്ഡേറ്റായിരിക്കാം, വാട്സാപ്പ്
ചാനൽ ഫോളോ ചെയ്യൂ

അപ്ഡേറ്റുകൾ വേഗത്തിലറിയാൻ ഫോളോ ചെയ്തശേഷം നോട്ടിഫിക്കേഷൻ ഓൺ ചെയ്യൂ


Also Watch

Add Comment
Related Topics

Get daily updates from Mathrubhumi.com

Newsletter
Youtube
Telegram

വാര്‍ത്തകളോടു പ്രതികരിക്കുന്നവര്‍ അശ്ലീലവും അസഭ്യവും നിയമവിരുദ്ധവും അപകീര്‍ത്തികരവും സ്പര്‍ധ വളര്‍ത്തുന്നതുമായ പരാമര്‍ശങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കുക. വ്യക്തിപരമായ അധിക്ഷേപങ്ങള്‍ പാടില്ല. ഇത്തരം അഭിപ്രായങ്ങള്‍ സൈബര്‍ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാര്‍ഹമാണ്. വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ വായനക്കാരുടേതു മാത്രമാണ്, മാതൃഭൂമിയുടേതല്ല. ദയവായി മലയാളത്തിലോ ഇംഗ്ലീഷിലോ മാത്രം അഭിപ്രായം എഴുതുക. മംഗ്ലീഷ് ഒഴിവാക്കുക..



 

IN CASE YOU MISSED IT
MIMS Doctors

2 min

ഡോക്ടര്‍മാരുടെ കൈപിടിച്ച് ഒമ്പതുകാരന്‍ ജീവിതത്തിലേക്ക്; ഉമ്മയുടെ സ്‌നേഹവാക്കുകളും നിര്‍ണായകമായി

Sep 30, 2023


.

4 min

മരണത്തെ മുഖാമുഖം കണ്ട് നിപയില്‍നിന്ന് ജീവിതത്തിലേക്ക് മടങ്ങിയ ഒമ്പതുകാരന്‍; ഇത് പുതുചരിത്രം

Sep 30, 2023


dr ravi kannan
Premium

8 min

ദരിദ്രരായ ക്യാൻസർ രോഗികൾക്കായി ജീവിതം ഉഴിഞ്ഞുവച്ച ഡോക്ടർ; നിസ്വാര്‍ഥ സേവനത്തിന് മഗ്‌സസെ പുരസ്‌കാരം

Sep 4, 2023


Most Commented